Freedom House - 2023 წელს საქართველოში დემოკრატიის მაჩვენებელი 34%-მდე შემცირდა

2023-05-24 13:07:11, 1296 ნახვა

პოლიტიკა

2023 წელს საქართველოში დემოკრატიის მაჩვენებელი 34%-მდე შემცირდა. აღნიშნულის შესახებ საერთაშორისო ორგანიზაცია Freedom House-ი ანგარიშს აქვეყნებს.

Freedom House-მა 7 კომპონენტისგან შემდგარი შეფასების სისტემა გამოაქვყნა, რომელიც ქვეყნის პროგრესს ამოწმებს. შედეგები ასეთია:

ეროვნულ დემოკრატიულ მმართველობაში, სადაც საქართველომ მაქსიმალური 7-დან 2.25 ქულა მიიღო.
საარჩევნო პროცესში, სადაც საქართველომ მაქსიმალური 7-დან 3.0 ქილა მიიღო.
სამოქალაქო საზოგადოებაში, სადაც საქართველომ მაქსიმალური 7-დან 4.0 ქულა მიიღო.
დამოუკიდებელი მედია, სადაც საქართველომ მაქსიმალური 7-დან 3.25 ქულა მიიღო.
ადგილობრივი დემოკრატიული მმართველობაში, სადაც საქართველომ მაქსიმალური 7-დან 2.75 ქულა მიიღო.
სასამართლო სისტემა და დამოუკიდებლობა, სადაც საქართველომ მაქსიმალური 7-დან 2.50 ქულა მიიღო.
კორუფცია, სადაც საქართველომ მაქსიმალური 7-დან 3.50 ქულა მიიღო.

ანგარიშის მიხედვით, დამოუკიდებელი მედიის რეიტინგი ჟურნალისტების მიმართ ძალადობისა და შევიწროების გაუარესების მრავალწლიანი ტენდენციის გამო 3,50-დან 3,25-მდე შემცირდა. (ყველაზე მაღალი ქულა 7).

"საქართველოში დემოკრატიას ყურადღებით აკვირდებოდნენ 2022 წელსაც, როდესაც ქვეყანამ გადადგა შეთანხმებული ნაბიჯები ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსისკენ გადასასვლელად. თუმცა, სტრუქტურული პრობლემები იყო ისეთ სფეროებში, როგორიცაა სასამართლოს დამოუკიდებლობა, მედიის თავისუფლება და მრავალპარტიული მმართველობა, რომლებიც ძირითადად გადაუჭრელი დარჩა.

დასავლელმა დამკვირვებლებმა, მათ შორის აშშ-ს წარმომადგენლებმა, გამოხატეს „ღრმა შეშფოთება საქართველოს დემოკრატიული ტრაექტორიის შესახებ“. ერთი წლის განმავლობაში, საზოგადოების მხარდაჭერა არსებული პოლიტიკური პარტიების მიმართ შემცირდა, გამოკითხულთა 70%-ზე მეტს სურს იხილოს ახალი აქტორები ქართულ პოლიტიკურ სცენაზე. წლის ბოლოსთვის საზოგადოების სკეპტიციზმი მმართველობის მიმართულების, ეკონომიკის მდგომარეობისა და პარტიული სისტემით იმედგაცრუებამ, მათ შორის მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ მიმართ პიკს მიაღწია.

გარდა ქვეყნის მუდმივი პოლიტიკური პოლარიზაციისა, წელი ხასიათდებოდა სიტყვიერი თავდასხმების საგანგაშო მაჩვენებლით, მათ შორის ხელისუფლების წარმომადგენლების მხრიდან, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და ოპოზიციის მიმართ, ასევე პოლიტიკურად მოტივირებული მართლმსაჯულების შემაშფოთებელი შემთხვევებით. ევროპის საბჭოს მიერ ქვეყანაში ადამიანის უფლებების მდგომარეობის შეფასებამ, სხვადასხვა კრიტიკული სფერო გამოვლინდა, მათ შორის ლგბტ+ თემისა და რელიგიური უმცირესობების ფართო დისკრიმინაცია როგორც ონლაინ, ისე პერსონალურად; ადამიანის უფლებების დარღვევის დაუსჯელობის აღქმა ან რეალური შემთხვევები",- აღნიშნულია ანგარიშში.

ანგარიშის მიხედვით, მედიის თავისუფლების გარდა, საქართველოსთვის გამოწვევად მიიჩნეოდა აქტივისტების გამოხატვის თავისუფლების დაუცველობა და სასამართლოს დამოუკიდებლობა. საქართველო ბოლო წლებია უცვლელად იკავებს ადგილს ჰიბრიდული რეჟიმების მქონე ქვეყნების კატეგორიაში.

"მედიის თავისუფლება საქართველოში მნიშვნელოვნად გაუარესდა 2022 წელს, რამაც გამოიწვია ადგილობრივი და საერთაშორისო დამკვირვებლების შეშფოთება, რაც აისახა ქვეყნის პრესის თავისუფლების რეიტინგის კლებაზე.

ჟურნალისტების უსაფრთხოება, ცენზურა და თვალთვალის მცდელობები, მედია საშუალებების დისკრიმინაციული მოპყრობა და ხელისუფლების მიმართ კრიტიკული ხმების ჩაჩუმება იყო წლის განმავლობაში წამოჭრილი მთავარი პრობლემა. განსაკუთრებით შემაშფოთებელი იყო სამთავრობო კრიტიკული ტელევიზიის "მთავარი არხის" დირექტორის, ნიკა გვარამიას დაკავება და საეჭვო ბრალდებებით გამოტანილი განაჩენი..

მედიის საჯარო ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობის დაბალი ხარისხი კიდევ ერთი საგანგაშო ტენდენციაა საქართველოში, რომელიც აფერხებს მმართველი ორგანოების ანგარიშვალდებულებას და ინფორმაციის გაშუქების შესაძლებლობებს.

საქართველოს მართლმსაჯულების სისტემა ასევე განიხილებოდა სასამართლოების სავარაუდო მიკერძოებულობის, პოლიტიკურად მოტივირებული ძირითადი საქმეების და სასამართლოში ცვლილებების ნაჩქარევი მიღების გამო, შიდა თუ გარე კონსულტაციების გარეშე.

ასევე გაგრძელდა მაღალი სასამართლო თანამდებობებზე საკამათო მოსამართლეების დანიშვნის ტენდენცია. სასამართლო რეფორმების ნელი განხორციელება ასახავს პოლიტიკური ნების ნაკლებობას სასამართლოს დამოუკიდებლობისა და ეფექტურობის გაუმჯობესებას საქართველოში.

ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის პროკურატურამ გამოთქვა შეშფოთება სავარაუდო პოლიტიკური ანტაგონიზმის, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებების დარღვევისა და მართლმსაჯულების სისტემის თავისუფალი და სამართლიანი სასამართლოს შესაძლებლობის გამო.

წლის განმავლობაში სააკაშვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობა გაუარესდა. ხოლო დეკემბრისთვის დამოუკიდებელმა სამედიცინო დამკვირვებლებმა შეაფასეს მისი მდგომარეობა, როგორც სიცოცხლისთვის საშიში და შესთავაზეს პაციენტის საზღვარგარეთ გადაყვანა. თუმცა ეს მიმართვა სასამართლომ სამედიცინო ნიშნით არ დაკმაყოფილდა. სახელმწიფო ინსტიტუტები მძიმედ გააკრიტიკეს ყოფილი პრეზიდენტის ციხიდან საავადმყოფოში გადაყვანაზე უარის თქმის გამო",- ვკითხულობთ ანგარიშში.

გარდა ამისა, ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ეროვნულ დემოკრატიულ მმართველობას საქართველოში ახასიათებს პოლარიზაცია, პოლიტიკური ანტაგონიზმი და ზოგიერთი ძირითადი პოლიტიკური აქტორის არალიბერალური ტაქტიკა, რაც საქართველოს დასავლეთთან ინტეგრაციის სურვილს აფერხებს.

იხილეთ ანგარიში სრულად.

ავტორი: ექსპრესნიუსი,